Birçok durum ayakların kaşınmasına neden olabilir, ancak ne zaman tehlikelidir ve nasıl müdahale edilmelidir biliyor musunuz?
Kaşıntı, tahriş edici bir histen kaynaklanır ve cildinizin herhangi bir yerinde olabilir. Ayaklarınız bu konuda özellikle hassastır çünkü çeşitli ayakkabı türleri ile daha fazla terleme eğilimi gösterirler. Aşağıdakilere maruz kalmak da dahil olmak üzere birçok durum ayakların kaşınmasına neden olabilir:
• Nem,
• Kuru cilde yol açan kuru ortamlar,
• Çıplak ayakla yürürken tahriş edici maddeler,
• Bulaşıcı bakteriler, virüsler, parazitler veya mantarlar.
Kaşıntılı ayaklar genellikle endişe nedeni olmasa da altta yatan bir cilt durumunu ve hatta daha derin bir iç hastalığı gösterebilirler. Semptomların farkında olmak, endişelenmeniz gerekip gerekmediğini anlamanıza yardımcı olacaktır.
Kaşıntılı ayaklara ne sebep olur?
Kaşıntılı ayaklar, aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi nedenden kaynaklanabilir:
Hastalıklar
Tıbbi bir durumun neden olduğu ayak kaşıntısı, nörotransmitter serotonin üretimindeki artışla ilişkili olabilir. Bu nedenle doktorunuz kaşıntıyı tedavi etmek için seçici bir serotonin geri alım inhibitörü (SSRI) ilacı reçete edebilir.
Kaşıntılı ayaklara neden olan tıbbi durumlar şunları içerir: Karaciğer hastalığı, safranın akışını azaltan kolestaz, kanser, periferik nöropati (genellikle diabetes mellitus ile ilişkili bir durum), polisitemi rubra vera, böbrek hastalığı, tiroid bezi hastalığı, hamilelik sırasında pruritus gravidarum (eşlik eden kolestaz olabilir veya olmayabilir.)
Cilt sorunları
Ayakların kaşınmasına neden olan cilt koşullarını ise şöyle listeleyebiliriz: Yeni çamaşır deterjanı gibi bir şeyin neden olabileceği alerjik kontakt dermatit, atlet ayağı veya tinea pedis (mantar enfeksiyonu), atopik dermatit, juvenil plantar dermatoz, sedef hastalığı, yara izleri, böcek ısırıkları, kuru cilt, bit veya uyuz gibi haşere istilası.
Tahriş edici maddelere maruz kalma
Tahriş edici, vücudunuzda reaksiyona neden olan herhangi bir madde olabilir. Hatta diğer durumları tedavi etmek için kullandığınız ilaçlar veya topikal merhemler bile olabilirler.
Vücutta ve ayaklarda kaşıntıya neden olduğu bilinen ilaçlar arasında morfin sülfat, ACE inhibitörleri ve statinler gibi opioidler veya narkotikler bulunur.
Kaşıntılı ayakların belirtileri nelerdir?
Kaşıntılı ayaklar cildinizi kaşıma isteği uyandırır ve cildinizdeki değişiklikler kaşıntı hissine eşlik edebilir. Bu değişiklikler kabarcıklar, çatlak, açık alanlar, kuru, kireç benzeri plaklar, kaşıntı, döküntü, kırmızılık, şişme ve beyaz noktalar olarak görülebilir.
Tabi bu fiziksel cilt yüzeyi değişiklikleri olmadan da ayaklarınızın kaşınması mümkün.
Ne zaman tıbbi yardım alınmalı?
Kaşıntılı ayaklarınız evde uyguladığınız bakım ile düzelmezse veya semptomlarınız zamanla kötüleşirse mutlaka doktorunuza görünün. Doktorunuz kapsamlı bir tıbbi öykü alacak ve kaşıntılı ayak nedenlerini teşhis etmek için fiziksel muayene yapacaktır. Size sorabilecekleri sorular şunları içerir:
•Yakın zamanda yeni ilaçlar almaya başladınız mı?
•Olası tahriş edici maddelere maruz kaldınız mı?
•Diabetes mellitus veya egzama gibi herhangi bir kronik tıbbi durumunuz var mı?
•Yakın zamanda herhangi bir aile üyesi, arkadaş veya takım arkadaşı ciltle ilgili herhangi bir endişe yaşadı mı?
Ayrıca gerekirse deri kazıma, kültür, biyopsi, kan testleri yapabilir. Bazı testler, mantar gibi mikropların varlığı için cildinizin içindeki veya üstündeki alanları kontrol edebilir.
Kaşıntılı ayaklar nasıl tedavi edilir?
Doktorunuz kaşıntılı ayakları nedene göre tedavi edecektir. Alerjik reaksiyonlar için, alerjik reaksiyona neden olan ürün veya ürünlerden kaçınmak kaşıntıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
Kaşıntılı ayakları rahatlatabilecek tedaviler şunları içerir:
Difenhidramin (Benadryl) gibi bir H1 bloker antihistamin, kaşıntıyı hafifletmeye yardımcı olabilir. Antihistaminiklerin yatıştırıcı ve diğer beklenmedik yan etkileri olabilir. Daha yaşlı yetişkinlerin bunları kullanmaktan kaçınması gerekebilir.
•Ayak mantarınız varsa mantar önleyici spreyler veya kremler yardımcı olabilir. Kronik mantar enfeksiyonları, doktor tarafından reçete edilen bir mantar önleyici ile tedavi gerektirebilir.
•Topikal kaşıntı önleyici ilaçlar, petrolatum gibi yumuşatıcılar ve steroid kremler cilt yüzeyinde lokalize olan kaşıntıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
•Ek olarak, SSRI'lar, gabapentin veya trisiklik antidepresanlar gibi reçeteli ilaçlar bazı hastalarda faydalı olabilir.
Peki, ayakların kaşınması nasıl önlenebilir?
İyi ayak bakımı alışkanlıkları, kaşıntılı ayakları azaltmaya ve mantar enfeksiyonu gibi bazı nedenleri önlemeye yardımcı olabilir. Bu, ortak duş tesislerinde veya spor salonu zeminlerinde her zaman parmak arası terlik gibi su geçirmez ayakkabılar giymeyi içerir. Diğer önlemleri şöyle listeleyebiliriz:
•Ayaklarınız tamamen kuruyana kadar ayakkabı ve çorap giymekten kaçının.
•Ayaklarınızı düzenli olarak yumuşak sabunla yıkayın, ayak parmaklarınızın arasındaki bölgelere dikkat edin ve banyoyu bitirdikten sonra nemlendirici sürün.
•Pamuklu veya yünlü çorap giyin.
•Ayakların kuru kalmasına yardımcı ve hava sirkülasyonu olan ayakkabılar giyin.