Yatağınıza bir kalıp sabun koyarak bacak kramplarını veya huzursuz bacak sendromu gibi uyku bozukluklarını gerçekten iyileştirebilir misiniz?
Çarşaflarınızın altına bir kalıp sabun koymanın bacak kramplarının ağrısını veya huzursuz bacak sendromunun rahatsızlığını hafifletmeye yardımcı olabileceği söylenir. Online platformlarda çokça konuşulan bu iddianın işe yarayıp yaramadığına ve gerçekten daha iyi uyumanıza yardımcı olabilecek bir yöntem olup olmadığına birlikte bakalım…
HBS ve bacak krampları
Bu iki uyku bozucu durum arasında bazı benzerlikler ve farklılıklar vardır.
HBS, gece yatarken en sık meydana gelen, bacaklarınızı hareket ettirmeye yönelik rahatsız edici bir dürtüdür. Hareket ederseniz, genellikle geçer. Özellikle de ayağa kalkıp etrafta dolaşıyorsanız…
Bacak krampları, ayaklarınızdaki veya bacaklarınızdaki ani, ağrılı spazmlardır. Kramplar birkaç saniye içinde hafifleyebilir, ancak ağrı çok daha uzun sürebilir. Genellikle kasları esneterek rahatlama sağlanabilir.
HBS ve bacak krampları nedenleri
Bacak krampları ve HBS'nin farklı nedenleri ve risk faktörleri vardır.
HBS'ye ne sebep olur?
Çoğu zaman, HBS herhangi bir risk faktörü olmadan gelişebilir. Ve bazen de diğer nörolojik bozukluklarla birlikte ortaya çıkar. Vücudunuzdaki sinirlere zarar veren periferik nöropati adı verilen bir durumla bağlantılıdır. Ayrıca multipl skleroz ve Parkinson hastalığı ile ilişkilidir.
HBS hamilelik sırasında da bir sorun olabilir. Hamilelikte HBS'nin demir, magnezyum ve çinko minerallerinin azalmasıyla bağlantılı olabileceğine dair bazı kanıtlar var.
HBS vücuttaki demir eksikliği ile ilişkilidir. Ayrıca dopamin adı verilen beyin kimyasalındaki sorunlardan da kaynaklanabilir. Dopamin, vücudunuzun hareket şeklini kontrol etmeye yardımcı olur. Demir, dopamin sentezi için gereklidir; bu, hamilelik gibi düşük demir durumlarının neden HBS riskini artırdığını açıklayabilir.
Bacak kramplarına neden olan nedir?
Bacak kramplarının farklı nedenleri vardır ve yaşlandıkça artabilirler. Kalsiyum, magnezyum ve potasyum gibi elektrolitleriniz düşükse bacak krampları yaşamanız normaldir. Elektrolitler, başta sinir ve kas fonksiyonları olmak üzere çeşitli vücut fonksiyonları için gerekli olan minerallerdir.
Genel olarak, şiddetli elektrolit değişiklikleri nadirdir ve kalp ritmi anormallikleri gibi hayatı tehdit eden komplikasyonlara neden olabilir. Ancak hafif elektrolit dengesizlikleri daha yaygındır ve herkesi etkileyebilir. Örneğin, susuz kaldıysanız veya fiziksel olarak kendinizi aşırı derecede yorduysanız, bu bir dizi bacak krampına neden olabilir.
Diyabet, karaciğer hastalığı veya diyaliz gerektiren böbrek yetmezliği gibi sıvı ve elektrolit dengenizi etkileyen bir durumunuz varsa da sık bacak krampları yaşayabilirsiniz.
Olası bir tedavi olarak sabun
"Dr. Oz" ve "The Doctors" gibi televizyon programları, bu rahatsızlıkları gidermek için sabun kullanımını tartıştı. Ayrıca çeşitli online platformlarda da popüler bir konu.
Savunucular, sabundaki bir şeyin -magnezyum, lavanta ve hatta elektrik yüklü iyonlar- cilde sızdığını ve vücut kimyanızı değiştirdiğini söylüyor. Magnezyum ve lavanta, gerçekten uyku iyileştirici özelliklere sahiptir, ancak yatakta bir kalıp sabunun bacaklarınızı gevşetmeye yardımcı olacağına dair hiçbir kanıt yoktur.
Sabun nasıl kullanılır?
Bazıları sabunu yatağın ayakucuna koyman gerektiğini söylüyor. Diğerleri krampların bulunduğu yere yakın olması gerektiğini söylüyor. Çarşafın altında ve bir çorabın içine diye iki öneri daha var. Bu kadar farklı yerlerde sabunun bacaklar üzerinde nasıl aynı etkiye sahip olabileceği ise açık değil.
Bu tedavi, geleneksel inançlar veya anekdotsal kanıtlarla desteklenebilir, ancak iddiayı destekleyecek çok az bilimsel araştırma vardır.
Şiddetli HBS'si olan 105 kişiyi kapsayan küçük bir çalışmada, lavanta esansiyel yağı ile masaj, HBS semptomlarını tek başına ayak masajından daha iyi rahatlattı. Lavanta yağının yakınlara yerleştirilmek yerine cilde masaj yaparken kullanıldığına dikkat etmek önemli.
Huzursuz bacak veya bacak kramplarını tedavi etmek için yatağa bir kalıp sabun koymanın mantıklı hiçbir nedeni yoktur.
Kanıt eksik!
Bir kalıp sabunun HBS semptomları veya bacak krampları üzerindeki etkilerini test etmek için yapılmış herhangi bir bilimsel çalışma yok. Bilimsel araştırma için altın standart, randomize kontrollü bir denemedir.
Yatağınıza sabun koymanın muhtemelen bir zararı yoktur. Yine de size herhangi bir rahatlama getirmesi olası değildir. Belirtileriniz kaybolmazsa, dinlenmenize yardımcı olacak bilim destekli tedavi seçenekleri hakkında sağlık uzmanınızla veya bir uyku uzmanıyla konuşun.